Historia Szkoły w Widomej 1917 – 2017

 

 

Podstawowym źródłem wiadomości, zwłaszcza z początkowych lat funkcjonowania szkoły, była kronika, na której okładce widnieje tytuł „Kronika Szkoły Powszechnej w Widomej | gm. Iwanowice”, na którym przybita jest pieczęć z orłem w koronie i biegnącym wokoło napisem „Kierownictwo Publicznej Koedukacyjnej Szkoły Powszechnej w Widomej”.

    Powstanie Szkoły Ludowej w Widomej datuje się na 1917 rok. To w tym roku Komendant Obwodu Miechowskiego pułkownik armii austriackiej Franciszek Prevaux (Austriak francuskiego pochodzenia) zezwolił na utworzenie szkoły dla dzieci mieszkających w miejscowościach Zalesie, Domiarki, Firlejów i Widoma zwana Słomianą. Mimo mieszkającej na tym terenie ponad setce dzieci aż do tego roku szkoła nie istniała, a jedynie część uczęszczała do oddalonych o trzy, cztery kilometry Iwanowic. Okupanci austriaccy i niemieccy nie stwarzali przeszkód w tworzeniu szkół, co zaowocowało powstaniem wielu placówek  właśnie w drugim dziesięcioleciu XX wieku. Co więcej, już 1 października 1917 roku zarząd nad szkolnictwem objęły władze polskie. Tymczasowa Rada Stanu utworzyła osobny zarząd do opiekowania się szkołami – Departament Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, który później przekształcił się w ministerstwo. Miejsce dotychczasowego (pierwszego) Inspektora Szkolnego Leona Jasińskiego zajął Włodzimierz Drzewiecki.

    Pierwszą nauczycielką w Widomej została Maria Warchałówna, która zamieszkała w maleńkim pokoiku z kuchnią wynajmowanym u Marcina Chuchry. Szkoła mieściła się w sali wynajętej u Kaspra Wieczorka – dosyć obszernej, ale niskiej, bez podłogi i ciemnej, z małą liczbą niewielkich okienek. Nauczycielom wtedy trudno się żyło, nie mieli wypłacanej godnej pensji, ich zawód nie cieszył się szacunkiem, Julian Dyląg pisał, że okoliczni gospodarze, trudniący się rolnictwem, byli we wsi bardziej szanowani niż nauczycielki. Kiedy szanowani gospodarze oskarżyli Warchałównę o niemoralne prowadzenie, reszta mieszkańców uznała to za prawdę i nauczycielka sama się zwolniła.

    Od 1 września 1918 r. funkcję nauczycielki pełniła Wanda Zaczkówna. Na początku cieszyła się sympatią  mieszkańców, ale później – wskutek niezadowolenia i intryg najbogatszych mieszkańców – także została zwolniona. Nauczycielka nie cieszyła się sympatią ówczesnego sekretarza dozoru szkolnego Franciszka Szumowskiego, a dodatkowo dostarczała gospodarzom powodów do zazdrości. W tamtych czasach nauczycielka powinna bowiem być panną, mieszkać sama, surowym okiem patrzono na związki nauczycielek z mężczyznami. Po skardze o demoralizację czas nauczania Zaczkówny w Widomej dobiegł końca w trakcie roku szkolnego 1919/1920 i szkoła została zamknięta.

    Od września 1920 r. funkcję nauczycielki pełniła Zofia Oleksikówna, która została żoną leśnika Mikuszewskiego i wynajmowała z mężem mieszkanie u Jana Chuchry. Uczyła w Widomej niedługo, ponieważ miała początki gruźlicy i znów ci sami gospodarze złożyli na nią skargę, uzasadniając ją ryzykiem zarażenia dzieci. Mikuszewska została przeniesiona na inną posadę, a na jej miejsce począwszy od 1 października 1921 r. został oddelegowany Julian Dyląg, przeniesiony tu wbrew własnej woli z Grzymałowic w gminie Racławice.

    Zastawszy kancelarię w opłakanym stanie nowy kierownik wziął się do pracy. Ponieważ do zapisu szkolnego zgłosiło się około 120 dzieci, a salę u Wieczorka zamieniono na mniejszą u Jana Chuchry, którego mianowano Głównym Opiekunem szkoły, kierownik szkoły Julian Dyląg, zarządził zebranie. Gospodarze zadeklarowali zsypkę (danina z płodów rolnych, najczęściej dawana w postaci zboża i ziemniaków), której w trakcie roku prawie nikt nie dotrzymał i podjęli decyzję o podniesieniu Chuchrze czynszu, aby mógł powiększyć salę. W pierwszym roku w pomieszczeniu mieściły się tablica, stolik i 8 ławek, przy których siedziało 60 dzieci. Mimo ciasnoty sala została powiększona dopiero po kolejnym zebraniu i następnej składce, ale i tak ścisk pozostał.

    W 1923 r. Dyląg rozpoczął starania o utworzenie szkoły dwuklasowej. Bez problemu uzyskał zgodę Inspektora Szkolnego i Rady Gminy, a także niezbędne fundusze na wynajęcie drugiej sali i mieszkanie dla nauczyciela. Brakowało jednak wyposażenia szkolnego, na które pieniędzy nie było i dyrektor kilkukrotnie zwoływał zebranie rodziców, początkowo niechętnych utworzeniu drugiej klasy. W końcu wykonano 9 ławek, które wstawiono do sali wynajętej u pana Grochowskiego. Problematyczna okazała się także kwestia zatrudnienia drugiej „siły nauczycielskiej”, czyli po prostu drugiego, obok Juliana Dyląga, nauczyciela. Od 5 stycznia 1924 r. w Widomej uczyła Stanisława Ogórkówna z Kacic, jednak pod koniec roku szkolnego na własną prośbę została przeniesiona na stację Miechów-Charsznica, co było niezadowolonemu z niej Dylągowi na rękę. Wyznaczona przez nadzór Elżbieta Hansnarówna nie przyjęła nominacji i dyrektor uczył sam, każdą klasę co drugi dzień. W związku z tym rada gminna narzekała, że wynajmowana sala stoi pusta, a przecież jest opłacana.

Gdy w 1925 r. szukano w państwie oszczędności, znaleziono je w szkolnictwie, co skutkowało zamykaniem oddziałów, w tym zlikwidowaniem drugiej klasy działającej w Widomej. Pomimo starań Dyląga i zainwestowanych przez rodziców pieniędzy szkoła znów stała się jednoklasowa, ze 120 dziećmi. Wstępne plany zakładały wymówienie sali u Chuchry i pozostanie w większym pomieszczeniu u Grochowskiego, jednak ten ostatni został podburzony przez nieznaną osobę i wynajął miejsce pod sklep, a szkole został mniejszy i niedogodny lokal u Chuchry. Julian Dyląg w kronice zaznacza, że mimo kontraktu Chuchro nie wymurował pieca, a jedynie wstawił piec żelazny, który bardzo dymił, był nieekonomiczny i wymagał częstego wymiatania sadzy. Narastające konflikty między kierownictwem szkoły a Chuchrą, w tym sprawa w sądzie o zabranie ławek i niekorzystny dla szkoły wyrok, a także brak pieniędzy na opłacenie wynajmu, nie wpływały dobrze na stan szkolnictwa.

Dnia 7 lipca 1926 r.  Inspektor Szkolny zwołał posiedzenie dozoru szkolnego gminy Iwanowice w celu zrewidowania sieci szkolnej. Rejon szkolny Widomej pozostał niezmieniony, ale podjęto decyzję o konieczności wynajmu drugiej sali lub – w ostateczności – o wybiciu okna. Ponadto przypomniano o obowiązku dalszych starań o zatrudnienie drugiego nauczyciela. 18 grudnia 1926 r.  w Widomej odbyła się konferencja rejonowa gmin Iwanowice, Michałowice i części luborzyckiej oraz wizytacja Inspektora Szkolnego zakończona wynikiem pozytywnym.

Od 15 października 1927 r. nauka odbywała się już w dwóch salach dzięki przybyciu ze Lwowa nauczycielki Franciszki Tarnawskiej, która objęła oddziały I, II i III, podczas gdy nauczanie w oddziale IV i V sprawował Dyląg. Wspólnie sprawowali opiekę nad uczniami do 13 marca 1928 r., gdy na własną prośbę Dyląg przeniósł się do szkoły w Giebułtowie w gminie Książ Wielki, a na jego miejsce przybyła i pełniła kierownicze stanowisko Helena Lazarówna. W maju 1928 r. Tarnawska została przeniesiona do Giebułtowa – już jako żona Dyląga. Helena Lazarówna została więc sama, uczyła klasy IV i V, a oddziały I, II i III z racji braku drugiego nauczyciela nie uczyły się już do końca roku szkolnego.  

Z dniem 1 września 1928 r. kierownictwo z rąk Lazarówny (została przeniesiona do innej szkoły) przejął Władysław Kluz przybyły na Widomą wraz z żoną – Janiną Kluz. Nowy kierownik uznał warunki lokalowe za nieodpowiednie i zaraz rozpoczął  starania o ich polepszenie. Na zwołanym w dniu 14 października zebraniu rodzicielskim przyjęto uchwałę budowy domu i oddania go pod szkołę. Ponadto rodzice postanowili się opodatkować po 5 zł od morgi (1 morga to 0,56 hektara). Do komisji budowlanej wybrano kierownika szkoły Władysława Kluza, a ponadto Jana Chuchrę, Józefa Kołacza i Kazimierza Jasiówkę.

    Pod wpisem z datą 30 czerwca 1929 r. możemy przeczytać o uroczystym zakończeniu roku szkolnego. Choć kierownik szkoły podejmował różne inicjatywy (np. zorganizowania wycieczki do Krakowa i Wieliczki czy przyznania nagród dla „najgodniejszych” dzieci), często natrafiał na odmowę lub niechęć rodziców.

    Od września 1929 r. wynajmowano dwie sale u Jana Chuchry. Podzielono ławki na pół, odnawiając je przy tym i malując.  

    Od października 1932 r. nauka odbywała się już w nowym budynku, choć bez drzwi i okien. Przez kilka dni uczono pod gołym niebem, jednak w ciągu miesiąca udało się wykonać prowizoryczne zamknięcie. Dla dojeżdżającego na naukę religii księdza prefekta opłacono całoroczną furmankę u Józefa Kołacza, na który to cel rodzice przeprowadzili osobną zbiórkę. Latem 1933 r. ukończono drugą połowę domu przeznaczoną na mieszkania dla nauczycieli i oddano go do użytku. Część kosztów pokrył sam kierownik Kluz, który – nawet w razie przeniesienia do innej placówki – miał pozostać właścicielem wykończonych mieszkań. W 1933 r. wprowadzono reformę szkolnictwa, na mocy której 1 września 1934 r. w szkole w Widomej został zlikwidowany oddział V i uczniowie nadal obowiązani chodzić do szkoły musieli wracać do oddziału IV lub iść do szkoły wyżej zorganizowanej.

Z ważniejszych wydarzeń 1935 roku należy odnotować wizytację szkoły przez Inspektora Franciszka Niżyńskiego i przydzielenie do placówki kompletu narzędzi do zajęć praktycznych odebranego i przywiezionego z Miechowa przez Marcina Chuchrę oraz złożenie hołdu zmarłemu w dniu 12 maja marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. 20 maja w kościele parafialnym w Iwanowicach odbyło się nabożeństwo żałobne, w którym uczestniczyła cała młodzież szkolna, zaś 5 czerwca oddziały III i IV udały się do krypty na Wawelu, by oddać cześć zmarłemu. Potem zwiedzano wnętrze Katedry Wawelskiej i komnaty królewskie. Jak pisze kronikarz, w porze obiadowej młodzież odpoczywała nad Wisłą, a odważniejsi za drobną opłatę przeprawili się łodzią na drugą stronę rzeki. Po południu z powodu niepogody zrezygnowano z sypania kopca na Sowińcu (obecnie Kopiec Niepodległości im. Józefa Piłsudskiego), a udano się do kina na film pt. „Szaleńcy”. Po seansie dzieci zwiedziły jeszcze Sukiennice, Rynek Główny, kościół św. Wojciecha i kościół Mariacki. Ostatnim punktem wycieczki ponownie było kino, w którym obejrzano film pt. „Pogrzeb Marszałka”. Powrót do domu zakłóciły burza i ulewa, przez którą część dzieci musiała nocować w szkole.

W styczniu 1936 r. Rada Gminna w Iwanowicach podjęła uchwałę o obowiązku przekazania budynków szkolnych na rzecz gminy. Rodzice uczniów szkoły w Widomej zaprotestowali, twierdząc, że ani gmina, ani dozór szkolny nie przyczyniły się do powstania budynków.  

    Rok 1938 przyniósł kolejne zmiany w organizacji szkolnictwa, w związku z którymi szkoła w Widomej została przemianowana na „Publiczną Szkołę Powszechną I stopnia” z dwoma nauczycielami. Ta liczba była niewystarczająca, pozyskanie trzeciego nauczyciela spotykało się z odmową, toteż uczniowie zainteresowani ukończeniem VI klasy musieli uczęszczać do szkoły III stopnia w Iwanowicach, Słomnikach lub Michałowicach.

    W latach 1928-1939 kierownik Kluz starał się w choć kilku słowach relacjonować najważniejsze wydarzenia z życia szkoły, jak choćby coroczne „Święto Sportowe i Pieśni” odbywające się co roku w innej szkole (Iwanowice, Słomniki, Michałowice) czy wycieczki krajoznawcze do Ojcowa, Pieskowej Skały czy Krakowa, organizowane dzięki zaangażowaniu rodziców  użyczających swoich furmanek. W czerwcu 1931 r. udało się  zorganizować wycieczkę do Krakowa i Wieliczki dla 20 dzieci. Koszt wyjazdu jednego uczestnika wyniósł 3 zł 25 gr. Dzieci i młodzież przygotowywały także liczne przedstawienia, jak choćby „Zaczarowaną fujarkę” (3 maja 1931 r.), „Jak kapral Szczapa wykiwał śmierć” (30 stycznia 1932 r.), „Betlejem polskie” według Lucjana Rydla (1 i 6 stycznia 1934 r.), „Łobzowian” (10 stycznia 1935 r.).

W związku z wybuchem wojny 1 września 1939 r. nauka rozpoczęła się z miesięcznym opóźnieniem – w dniu 1 października 1939 r.  Z dniem 1 stycznia 1940 r. zakazano uczenia historii, geografii i wszystkiego, co związane z Polską. Miesiąc później nauczycielka Janina Kluz została zwolniona, a na jej miejsce zatrudniono nauczycielkę z Kresów Wschodnich – Wincentynę Gwiazdową. Z kolei w marcu władze szkolne zwolniły wszystkich nauczycieli, a po osobistym przesłuchaniu – każdego z nich przyjęły na nowo. W marcu 1940 r.  zebrano wszystkie książki od dzieci i zamknięto w szafie. Nauczycielka Gwiazdowa została przeniesiona na własną prośbę do Topoli, a na jej miejsce przybyła Aleksandra Zagurda z Gniazdowic w gminie Klimontów.    

    Z dniem 1 grudnia 1940 r. nastąpiły ważne zmiany w organizacji szkoły w Widomej, która została mianowana Szkołą Drugiego Stopnia (Szkoła II stopnia) o sześciu oddziałach i trzech nauczycielach. Oprócz Władysława Kluza i Aleksandry Zagurdy zaczęła uczyć także Janina Kluz.

    2 maja 1941 r. szkołę zajęło na kwatery przejeżdżające wojsko niemieckie. Całe pole było zajęte pod tabory, a sale i sień przeznaczono dla żołnierzy. Po nocy wojsko pojechało w stronę Krakowa. W zimie 1941 r. zaczęło brakować opału, przez co nauka odbywała się w jednej sali (podobnie jak w ubiegłym roku), na szczęście bez przerw. W sierpniu 1942 r. na zarządzenie władz szkolnych oddano wszystkie mapy oraz obrazy historyczne i geograficzne. Od dnia 12 grudnia 1942 r. zarządzono ferie zimowe do końca marca, ze względu na brak opału. Nauka była dozwolona jedynie w dni ciepłe, co sprowadzało się do trzech, czterech dni w tygodniu, dodatkowo w skróconych godzinach.

Na początku listopada 1944 r. żołnierze niemieccy zajęli szkołę, a nauka odbywała się w mieszkaniu kierownika. Ławki szkolne wyniesiono na zewnątrz, gdzie żołnierze zaczęli je rąbać na podpałkę. Dzieci i ich rodzice pozabierali ławki do domów, aby je przechować i uratować przed zniszczeniem. W styczniu 1945 r. Niemcy zaczęli uciekać, a na szosie widać było radzieckie (rosyjskie) czołgi. W Iwanowicach w dniu 16 stycznia między godziną 10.00 a 13.00 stoczono bitwę, która ominęła Widomą – tu zorganizowano w szkole szpital, a w mieszkaniu kwaterowało trzech lekarzy. Już 20 stycznia 1945 r. udało się wznowić naukę, a gospodarze przynieśli ocalone ławki.

Rok szkolny 1947/1948 przeszedł pod znakiem zmian personalnych i zamieszania niekorzystnego dla poziomu nauczania. Do końca roku szkolnego dwoje nauczycieli prowadziło 6 klas, w których uczyło się w sumie 190 dzieci.

Od 1 września 1948 r. do Widomej skierowano Krystynę Zarembiankę, która się jednak w pracy nie pokazała. Na jej miejsce już 10 września wyznaczono nową nauczycielkę – Eugenię Markiewiczównę z Ilkowic w gminie Nieszków i Stanisława Ciaranka. Szkoła została mianowana Szkołą III stopnia, jednak z braku skierowania czwartego nauczyciela wciąż realizowała program Szkoły II stopnia z sześcioma klasami. Część z nich uczyła się w budynku własnym, część pod kierunkiem Markiewiczówny – w sali wynajętej u Juliana Ząbczyńskiego w Zalesiu. Utworzenie VII klasy stało się możliwe w drugim półroczu, gdy do szkoły skierowano czwartą nauczycielkę – Zofię Łukaszewską, ta jednakże (podobnie jak Markiewiczówna) przeprowadziła się do Krakowa i już w październiku zrezygnowała z pracy w Widomej. Na jej miejsce przybyła Barbara Sławecka mieszkająca w Krakowie i codziennie dojeżdżająca do szkoły. Od września 1950 r. naukę prowadzono już tylko w budynku własnym, w który udało się wykończyć czwartą salę. Nauczyciele zmieniali się wielokrotnie. Liczba dzieci w szkole wynosiła prawie 180.

W dniu 28 grudnia 1954 r. zmarła Janina Kluz. Przeżyła 53 lata, z czego 33 lata w zawodzie nauczyciela, w tym 26 lat w Widomej. Została pochowana na cmentarzu w Iwanowicach, obok matki i siostry.

Rok szkolny 1957/58 rozpoczął się z kadrą czteroosobową, która miała pod opieką 157 dzieci w siedmiu klasach. W czerwcu 1958 roku obchodzono jubileusz 30-lecia kierowania szkołą przez Władysława Kluza. Z tej okazji Komitet Rodzicielski oraz cała społeczność zdecydowały o zakupieniu prezentu – motoroweru „Simson”, wystąpiono także do władz o odznaczenie dla jubilata oraz urządzono przyjęcie z zabawą taneczną dla przybyłych gości, wśród których znajdowali się m. in. przedstawiciele Powiatowej Rady Narodowej w Miechowie, pracownicy Wydziału Oświaty i Kultury w Miechowie, nauczyciele ze szkoły w Iwanowicach, Orkiestra z Iwanowic oraz mieszkańcy obwodu szkolnego w Widomej. Spotkanie stało się okazją do kontaktu społeczności z władzami powiatu. W marcu 1960 r. we wszystkich salach, na korytarzach i w gankach zamontowano instalację elektryczną. Przed rozpoczęciem roku szkolnego 1961/1962 w szkole po raz pierwszy dokonano kapitalnego remontu – wymalowano drzwi i okna, ściany zewnętrzne także pokryto farbą. Od września w szkolne przyznano piąty etat, który objęła Wiktoria Chuchro przybyła z powiatu koneckiego, ale wywodząca się z Widomej.

W 1962 r. kontynuowano prace na zewnątrz budynku. Szkołę ogrodzono siatką. W 1964 r. wykonano także inne poważne prace, których koszt wyniósł 75 000 zł. Na strych doprowadzono schody, a na poddaszu urządzono piątą salę szkolną. W tym celu podwójne ściany z desek wypełniono trocinami i od wewnątrz pokryto tynkiem, podobnie wykonano sufit. Obok sali na strychu od strony południowo-wschodniej urządzono przechowalnię pomocy naukowych do historii, geografii, biologii, fizyki i chemii, tam także ulokowano stare druki. Z drugiej strony strychu złożono materiały i przyrządy do zajęć praktyczno-technicznych i do zajęć wychowania fizycznego. Do salki na poddaszu wstawiono piec żelazny, emaliowany, a późną jesienią doprowadzono instalację elektryczną.

Rok szkolny 1964/65 rozpoczął się od zmian kadrowych, ponieważ Wanda Banaś odeszła do Krakowa, a na jej miejsce zatrudniono Henrykę Miś. W trakcie roku kierownik szkoły i profesor Juraszek z Miechowa założyli zespół muzyczny, do którego zapisało się na początku 20 dzieci grających na akordeonach, mandolinach, gitarach lub skrzypcach, rok później grono uczestników zajęć zmniejszyło się do kilkunastu.

    Rok szkolny 1965/66 okazał się smutnym dla szkoły i dla całej społeczności. W dniu 16 października 1965 r. Władysław Kluz ucierpiał w poważnym wypadku, jadąc motorowerem został potrącony przez większy motocykl. Spędził dwa miesiące w szpitalu. W grudniu wrócił do pracy, jednak nie na długo, ponieważ 16 lutego 1966 r. został potrącony przez samochód należący do ministra kultury Tadeusza Galińskiego. W szpitalu spędził trzy miesiące, w trakcie których wykonano mu m. in. transfuzję krwi opłaconą przez społeczeństwo szkoły w Widomej. Obowiązki kierownicze powierzono Alinie Szewczyk (z d. Drop).  

    Pod kronikarskimi zapiskami ze stycznia 1967 r. odnajdujemy ogólne informacje o funkcjonowaniu szkoły, która liczy 153 dzieci uczonych w ośmiu klasach przez sześcioro nauczycieli. Kierownik Kluz zaznacza, że mimo tytułu szkoły wiodącej w gminie, brak jest odpowiedniej bazy lokalowej, w tym pracowni, boiska do WF-u czy sali gimnastycznej. Na parceli o powierzchni 28 arów stoją: budynek szkolny, toalety („ustępy”), kilka drzew owocowych, podwórko dla dzieci i niewielka działka doświadczalna. Poddana w czerwcu 1966 r. propozycja budowy dodatkowego baraku, ochoczo przyjęta przez rodziców i przedstawiciela gminy, czekała na realizację.   

Rok później sytuacja pozostaje niezmienna. Z wielkim trudem udaje się wynająć szóstą salę u Kazimierza Jasiówki w Zalesiu, jednak jest ona mała, okienka dają niewiele światła, a stara kuchnia zastępuje piec i ogrzewanie. Ponadto, brak jest placu zabaw dla dzieci. Dzięki podjętemu wynajmowi szkoła ma już 6 sal, w tym dwie klasopracownie. Grono nauczycielskie ponownie się zmienia. Ostatnia notatka poczyniona przez odchodzącego na rentę po czterdziestu latach  kierownika Kluza pochodzi z 30 sierpnia 1968 r. i dotyczy rozpoczęcia budowy domu przeznaczonego na mieszkania dla nauczycieli. W „Księdze pamiątkowej” założonej właśnie w tamtym okresie możemy przeczytać, że to z inicjatywy Kluza rozpoczęto starania o niniejszą inwestycję. Postanowiono zakupić od Marcina Grochowskiego działkę potrzebną pod budowę. Powołano także Społeczny Komitet Budowy Domu Nauczyciela z przewodniczącym Edmundem Malikiem. Społeczeństwo zaofiarowało także pomoc finansową – po 300 zł od rodziny. Po koniec 1968 r. zakupiono działkę i rozpoczęto zwózkę materiałów.

W dniu 1 września 1968 r. obowiązki kierownika szkoły przejmuje Józef Janik przybyły do Widomej wraz z żoną Stanisławą Janik, także nauczycielką. W ciągu pierwszego roku swojego pobytu w Widomej kierownik jest zmuszony 9-krotnie zmienić plan lekcji ze względu na urlopy macierzyńskie nauczycielek, dochodzi także do innych zmian kadrowych.

W roku szkolnym 1969/70 z pracy odeszła Maria Ziemblińska, a na jej miejsce przybyła Alina Janusz. Drugi rok urzędowania Józefa Janika należy uznać za ważny pod względem poczynionych remontów i prac budowlanych. Nad mieszkaniem kierownika wybudowano pokój nauczycielski, a w lutym 1970 r. rozpoczęto poszukiwania wykonawców Domu Nauczyciela, którego kosztorys opiewał na sumę 680 000 zł z 50-procentowym czynem społecznym. W okresie wakacyjnym Wydział Oświaty przeznaczył 200 000 zł na remont szkoły, w trakcie którego Powiatowe Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane w Miechowie wymieniło część dachu, wprawiło część podłóg, przebudowało piece, pomalowało okna oraz budynek od wewnątrz i na zewnątrz.12 września 1971 r. odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod Dom Nauczyciela, na której licznie zgromadzona społeczność hojnie wsparła inicjatywę. Po 26 miesiącach pracy w dniu 28 października 1973 r. Dom Nauczyciela został uroczyście przekazany do użytku.    

W 1978 r. rozpoczęto budowę boiska sportowego. Szkoła posiadała też zastępczą salę gimnastyczną w części przyziemia Domu Nauczyciela.

W latach osiemdziesiątych podjęto znów myśl budowy nowej szkoły, jednak ówczesne władze nie wyrażały na to zgody. Jedynym sposobem poprawy warunków nauczania była „rozbudowa” dotychczasowego budynku. Inżynier Antoni Walaszczyk zaprojektował nowe skrzydło od strony południowej, przylegające do starego budynku. Dokonano też zbiórki pieniędzy wśród mieszkańców obwodu szkolnego. Budowę rozpoczęto wiosną 1988 r. Dyrektorem szkoły była w tym czasie (od 1986 r.) Stanisława Janik. W ciągu dwóch lat wybudowane zostały piwnice i parter. Od września 1991 r. dyrektorem szkoły na okres jednego roku została Maria Puchowicz. Władze oświatowe nie miały funduszy na budowę szkoły, ograniczono też sumy przeznaczone na utrzymanie starego budynku. Pomocy udzielili rodzice, którzy ze składek na rzecz szkoły częściowo opłacili rachunki za energię elektryczną, wyremontowali plac zabaw, kupowali drobne pomoce naukowe.

Od września 1992 r. funkcję dyrektora szkoły przejął Jan Marian Furczoń. W ciągu trzech lat budynek szkoły został ukończony i 4 września 1995 r. nastąpiło jego uroczyste otwarcie. Na podniosłe spotkanie przybyli m. in. kurator Jerzy Lackowski. Dzieci rozpoczęły naukę w budynku, którego mogła pozazdrościć niejedna szkoła miejska. Od sierpnia 1996 r. przystąpiono do realizacji budowy największej w gminie sali gimnastycznej.

Od 1 września 1997 r. funkcję dyrektora na 15 lat przejął mgr inż. Adam Śpiewak. Po wprowadzeniu reformy oświaty i utworzeniu gimnazjów od 1 września 1999 r. szkoła w Widomej stała się szkołą podstawową o 6 klasach. Po likwidacji szkoły w Maszkowie w 2000 r. obwód szkolny uległ powiększeniu, a dzieci zaczęto dowozić do Widomej.

Po wielu latach pracy w 1996 r. na emeryturę odszedł Józef Janik, który zmarł w 2001 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Widomej.

W swojej działalności szkoła może odnotować wiele osiągnięć. Laureatami olimpiad przedmiotowych zostali uczniowie: Janusz Domagała (technika, 1994 r.), Magdalena Wykurz (historia, 1998 r.). Szkoła odnosi sukcesy na szczeblu gminy, rejonu i województwa, biorąc aktywny udział w konkursach muzyczno-wokalnych, recytatorskich, literackich i sportowych.

Chlubą szkoły są bracia Wieczorkowie – Marian, Wacław i Krzysztof – których sukcesy w sportach lotniczych są ewenementem na skalę światową.

Od 1998 r. ówczesny dyrektor Adam Śpiewak podjął starania o wybranie patrona szkoły. Uroczystości obchodzone 22 marca 2003 r. rozpoczęto uroczystą mszą świętą koncelebrowaną przez proboszcza ks. dziekana Zenona Kudłę i ks. kanonika Stanisława Włosowicza, założyciela parafii w Widomej. W trakcie uroczystości szkoła otrzymała sztandar i duchowego patrona: księdza Jana Twardowskiego. Obchody zostały połączone z uroczystym otwarciem sali gimnastycznej i odsłonięciem tablicy przez Małopolskiego Kuratora Oświaty – panią Elżbietę Lęcznarowicz. Część oficjalna zostaje – oczywiście – uświetniona występem artystycznym nawiązującym do poezji patrona.

12 maja 2003 r. delegacja szkolna, w składzie: Adam Śpiewak, Maria Klanowska, Maria Zębala, Mariusz Piekara i uczennice Agata Domagała oraz Justyna Piekara złożyła wizytę swojemu patronowi, dziękując za opiekę i modlitwę.

W dniu 3 lutego 2006 r. reprezentacja szkoły wzięła udział w pogrzebie księdza Jana Twardowskiego, który zmarł 18 stycznia, w Warszawie.

W 2007 r. szkoła obchodziła 90-lecie swojego istnienia – uroczystość połączono ze zjazdem absolwentów. Od 2007 r. w szkole funkcjonuje nowoczesna pracownia komputerowa. W ramach rządowego programu „Radosna Szkoła” w 2011 r. przy szkole powstał nowoczesny plac zabaw z bezpieczną nawierzchnią za kwotę 130 tys. zł.  

W 2012 r. funkcję dyrektora przejęła mgr Bożena Lisowska, za sprawą której w szkole został wprowadzony szereg istotnych zmian. Już od IV klasy dzieci uczą się drugiego języka obcego – języka niemieckiego. Podjęte zostały liczne działania budowlane – przeprowadzono termomodernizację i odwodnienie budynku, wymieniono wszystkie okna i drzwi zewnętrzne, ocieplono ściany i stropy, wykonano nową elewację (koszt ok. 700 000 złotych) oraz odnowiono ogrodzenie szkoły.

Od września 2012 r. działa Punkt Przedszkolny „Biedroneczki”, który rokrocznie cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród rodziców, a w roku szkolnym 2012/2013 swoje działanie rozpoczęło Szkolne Koło „Caritas”.

Aktywnie działała Rada Rodziców pod przewodnictwem Beaty Kisiel, która m.in. organizowała pikniki szkolne, kiermasze świąteczne, Andrzejki i inne imprezy dochodowe. Rada Rodziców zakupiła z własnych funduszy m.in. firanki na szkolne korytarze, szafki dla wszystkich uczniów, meble do świetlicy, koszulki sportowe, pomoce dydaktyczne, nagrody na liczne konkursy szkolne i dla uczniów osiągających wysokie wyniki w nauce.

W 2013 roku ze względu na zagrożenie likwidacji szkoły spowodowanej wysokimi kosztami utrzymania oraz małą liczbą uczniów (w klasach I-VI 85 uczniów), a także celem pozyskiwania środków finansowych z funduszy europejskich, z inicjatywy dyrektora szkoły – pani Bożeny Lisowskiej, rodzice i nauczyciele założyli Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Oświatowych w Widomej.

W  2013 roku szkoła otrzymała w formie darowizny pierwszą tablicę interaktywną. Również w 2013 roku Małopolskie Kuratorium Oświaty przeprowadziło ewaluację zewnętrzną, która wykazała wysoki poziom w zakresie spełniania wymagań i bardzo wysoki w zakresie zarządzania.

W roku 2014 szkoła realizowała wiele projektów edukacyjnych:

1. „Dodatkowa edukacja szansą na rozwój uczniów Szkoły Podstawowej w Widomej” – dodatkowe zajęcia z języka polskiego, matematyki, języka angielskiego, przyrody.

2. „Nic o nas bez nas, nasz udział w demokracji” – rozwój Samorządu Uczniowskiego i umiejętności kształtujących właściwe postawy obywatelskie.

3. „Ze sztuką za pan brat” – projekt dotyczący edukacji plastycznej.

4. „Duży  i mały uratuje świat cały” – projekt dotyczący edukacji ekologicznej.

5. „Mali, wielcy piłkarze” – dodatkowe zajęcia sportowe.

6. „Szkoła przedsiębiorczości” – dodatkowe zajęcia: gry biznesowe, własna gazetka, wizyty u lokalnych przedsiębiorców, prowadzenie spółdzielni.

Z wyżej wymienionych projektów pozyskano około 200 000 zł oraz zakupiono wiele pomocy dydaktycznych, przygotowano także ogródki przyszkolne.

W 2015 roku realizowane były projekty edukacyjno-czytelnicze i plastyczne, takie jak „Fantastyczny świat literatury” w ramach którego odbyły się spotkania ze znanymi autorami literatury dziecięcej, takimi jak: Paweł Beręsewicz, Aneta Załazińska, Barbara Gawryluk, Michał Rusinek. W ramach programu „Książki naszych marzeń” biblioteka szkolna wzbogaciła się o pozycje książkowe o wartości 36 000 zł. Od 2015 roku szkoła bierze udział w programie sportowym „Mały mistrz”. Szkoła uczestniczy też w programach promujących zdrowe odżywianie: „Owoce w szkole” oraz „Mleko w szkole”.

Do końca sierpnia 2015 roku ze środków gminnych pomalowano korytarze szkolne, zakupiono 20 komputerów do pracowni informatycznej, 3 tablice interaktywne oraz zabudowano balkon nad wejściem do szkoły, dzięki czemu mogła tam powstać nowa sala lekcyjna.

31 sierpnia 2015 roku Szkoła Podstawowa w Widomej została zlikwidowana, jednak jedyna zmiana polegała na przejęciu szkoły przez SISO. Od 1 września 2015 roku Szkoła Podstawowa im. ks. Jana Twardowskiego  w Widomej jest publiczną szkołą podstawową z Punktem Przedszkolnym Biedroneczki i trzema oddziałami przedszkolnymi. Organem prowadzącym szkołę od roku szkolnego 2015/2016 jest Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Oświatowych, którego prezesem jest Anna Motyka.

W roku szkolnym 2015/2016 realizowane były projekty „Spotkajmy się w bibliotece” (propagowanie edukacji czytelniczej) oraz aktywnie działał Ośrodek Wsparcia Seniorów. W zakresie prac gospodarczych zakupiono nowy plac zabaw oraz wyremontowano stary, odnowiono świetlicę, zmodernizowano szatnie, a także zakupiono szafki do szatni dla wszystkich uczniów.

Rok 2016/2017 to czas, kiedy szkoła liczy razem 165 uczniów i dzieci w wychowaniu przedszkolnym, wszystkie sale lekcyjne są wyposażone w tablice interaktywne oraz nowoczesne pomoce dydaktyczne. Każda sala jest wyposażona w nowe meble, stoliki i krzesełka, a także wymienione, energooszczędne lampy. Na lipiec i sierpień 2017 roku planowana jest budowa parkingu przed szkołą i drogi dojazdowej. W  szkole zatrudnionych jest 17 nauczycieli i 5 pracowników obsługi.  Uczniowie mają możliwość korzystania z 35 form zajęć pozalekcyjnych, takich jak: zajęcia rozwijające z języka polskiego, matematyki, przyrody, kółko teatralne, zespół wokalny, zajęcia sportowe (SKS), zajęcia taneczne i inne. Dzieci chętnie korzystają też z wyjazdów na basen, dzięki którym w ramach projektu „Już pływam” niektórzy zdobyli już karty pływackie. Szkoła w trakcie 100 lat swojego istnienia przeszła wiele zmian, ale patrząc na nią dziś można zauważyć, że były to zmiany na lepsze. Obecna, bardzo dobra kondycja szkoły jest tego najlepszym dowodem.

W roku szkolnym 2016/2017 cała społeczność szkolna rozpoczęła przygotowania do obchodów stulecia szkoły, przygotowując wystawy historyczne, gromadząc pamiątki rodzinne, a także biorąc udział w licznych konkursach poświęconych temu wydarzeniu. Nasza szkoła jesienią 2017 r. będzie miała już 100 lat, co uczcimy 23 września 2017 roku.

 

 

Kalendarium wydarzeń w ciągu 100 lat istnienia Szkoły w Widomej

 

1917 -    powstanie Szkoły Ludowej w Widomej - Komendant Obwodu Miechowskiego pułkownik armii austriackiej Franciszek Prevaux (Austriak francuskiego pochodzenia) zezwolił na utworzenie szkoły dla dzieci mieszkających w miejscowościach Zalesie, Domiarki, Firlejów i Widoma (zwana Słomianą)

1917–1921 – w szkole uczą nauczycielki, kolejno: Maria Warchałówna, Wanda Zaczkówna, Zofia Mikuszewska (z d. Oleksikówna), nauczanie w sali wynajętej u Kaspra Wieczorka

1921–1928 – kierownikiem szkoły jest Julian Dyląg. Nauczanie w sali u Jana Chuchry;

w 1927 r. szkoła na krótko staje się dwuklasowa

1928 – kierownikiem szkoły jest Władysław Kluz (do 1968)

1931, czerwiec -  wycieczka do Krakowa i Wieliczki dla 20 dzieci

1932 – nauka w wybudowanym budynku szkolnym, choć początkowo bez drzwi i okien

1933 ─ wprowadzono reformę szkolnictwa, na mocy której 1 września 1934 r. w szkole został zlikwidowany oddział V

1935, 5 czerwca – młodzież z Widomej oddaje hołd zmarłemu marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu pochowanemu w katedrze wawelskiej

1936, styczeń – Rada Gminna w Iwanowicach podjęła uchwałę o obowiązku przekazania budynków szkolnych na rzecz gminy. Rodzice uczniów zaprotestowali, twierdząc, że ani gmina, ani dozór szkolny nie przyczyniły się do powstania budynków

1938 ─ zmiany w organizacji szkolnictwa, w związku z którymi szkoła w Widomej została przemianowana na „Publiczną Szkołę Powszechną I stopnia” z dwoma nauczycielami, a potrzebni byli trzej; uczniowie zainteresowani ukończeniem VI klasy musieli uczęszczać do szkoły III stopnia w Iwanowicach, Słomnikach lub Michałowicach

1939, 1 października – przez wybuch II wojny światowej nauka rozpoczęła się z miesięcznym opóźnieniem

1940, 1 stycznia -  zakaz uczenia historii, geografii i wszystkiego, co związane z Polską

1940, 1 grudnia - zmiany w organizacji szkoły w Widomej, która została mianowana szkołą drugiego stopnia o sześciu oddziałach i trzech nauczycielach: Władysława Kluz, Aleksandra Zagurda, Janina Kluz

1940–41 – nauka kontynuowana, choć odbywa się w jednej sali

1941, 2 maja - przejeżdżające wojsko zajęło szkołę na kwatery, całe pole było zajęte pod tabory, a sale i sień przeznaczono dla żołnierzy. Po nocy wojsko pojechało w stronę Krakowa

1942, sierpień – zgodnie z zarządzeniem władz szkolnych oddano wszystkie mapy oraz obrazy historyczne i geograficzne

1942, 12 grudnia - zarządzono ferie zimowe do końca marca, ze względu na brak opału; nauka była dozwolona jedynie w dni ciepłe, co sprowadzało się do trzech, czterech dni w tygodniu, dodatkowo w skróconych godzinach

1945, 16 stycznia - w Iwanowicach między godziną 10 a 13 stoczono bitwę, która ominęła Widomą, ale w tutejszej szkole zorganizowano szpital z 3 lekarzami

1945, 20 stycznia – bardzo szybko udało się wznowić naukę

1947/1948 – częste zmiany nauczycieli powodują, że w tym roku szkolnym dwoje nauczycieli prowadziło 6 klas, w których uczyło się w sumie 190 dzieci

1948,  1 września - szkoła została mianowana Szkołą III stopnia, jednak z braku czwartego nauczyciela wciąż realizowała program szkoły II stopnia z sześcioma klasami; część uczyła się w budynku własnym, część w sali wynajętej u Juliana Ząbczyńskiego; utworzenie VII klasy stało się możliwe w drugim półroczu, gdy do szkoły skierowano czwartą nauczycielkę

1950 ─  naukę prowadzono już tylko w budynku własnym, w który udało się wykończyć czwartą salę, w szkole uczy się prawie 180 dzieci

1954, 28 grudnia – zmarła Janina Kluz, w szkole pracowała 26 lat, pochowana na cmentarzu w Iwanowicach

1957 – w szkole pracuje 4 nauczycieli,  uczy się 157 dzieci w siedmiu klasach

1958, czerwiec -  jubileusz 30-lecia kierowania szkołą przez Władysława Kluza; z tej okazji Komitet Rodzicielski oraz cała społeczność zdecydowały o zakupieniu prezentu – motoroweru „Simson”, wystąpiono także do władz o odznaczenie dla jubilata oraz urządzono przyjęcie; spotkanie stało się okazją do kontaktu społeczności z władzami powiatu

1960, marzec - zainstalowano oświetlenie elektryczne we wszystkich salach, na korytarzach     i w gankach

1968 – po 40stu latach pracy Władysław Kluz przechodzi na emeryturę

1968, 1 września – kierownikiem szkoły zostaje Józef Janik, przybyły tu z żoną Stanisławą

Janik, także nauczycielką (do 1986)

 

1971, 12 września – wmurowanie kamienia węgielnego pod Dom Nauczyciela

 

1973, 28 października – Dom Nauczyciela został uroczyście przekazany do użytku   

 

1978 – rozpoczęto budowę boiska sportowego

 

1986 – dyrektorem szkoły jest Stanisława Janik (do 1991)

1988 – rozpoczęto rozbudowę budynku szkoły

1991/1992 – dyrektorem szkoły jest Maria Puchowicz (z d. Sioma)

1992-1997 – dyrektorem szkoły jest Jan Marian Furczoń

1995, 4 września – oddanie do użytku nowego budynku szkoły (obecnego)

1997–2012 – dyrektorem szkoły jest Adam Śpiewak

2003, 22 marca – szkole zostało nadane imię ks. Jana Twardowskiego, otrzymała sztandar

oraz otworzono salę gimnastyczną (jej budowę rozpoczęto w 1996 r.)

2003, 12 maja – delegacja szkolna składa wizytę ks. Janowi Twardowskiemu

2006, 3 lutego – reprezentacja szkoły uczestniczyła w pogrzebie ks. Jana Twardowskiego,

który zmarł 18 stycznia, w Warszawie

 

2007 – obchody 90-lecia szkoły

2011 – w ramach rządowego programu „Radosna Szkoła” powstaje plac zabaw

2012 – dyrektorem szkoły zostaje Bożena Lisowska

2012/2013 – otworzenie Punktu Przedszkolnego „Biedroneczki”

2015 – ze środków gminnych pomalowano korytarze szkolne, zakupiono 20 komputerów do

pracowni informatycznej, 3 tablice interaktywne oraz zabudowano balkon nad wejściem do szkoły, dzięki czemu mogła tam powstać nowa sala lekcyjna

 

2015/2016 – organem prowadzącym szkołę jest Stowarzyszenie Inicjatyw

Społeczno-Oświatowych w Widomej

 

2016 – oddanie do użytku nowego placu zabaw, wyremontowanie i wyposażenie szatni

2017, 23 września – kulminacyjny punkt obchodów stulecia szkoły